O niedoborach żelaza

Niedobory żelaza  w diecie, jakie często występują u wegetarian i wegan, prowadzą do zmniejszenia się jego zapasów w organizmie i w konsekwencji do niedoborów hemoglobiny w czerwonych krwinkach. Prowadzi to rozwoju choroby zwanej anemią z niedoboru żelaza, nazywanej dawniej blednicą. Osoby takie łatwo się męczą przy niewielkich wysiłkach, cierpią na bóle głowy, mają łamliwe i rozdwajające się na końcach włosy i paznokcie. Skóra i spojówki ich oczu są blade, stąd nazwa blednica. Widać to również na języku, którego powierzchnia staje się wygładzona i towarzyszy jej uczucie pieczenia języka.

Wiele osób, zwłaszcza dzieci, mają spaczone łaknienie i bardzo chętnie jedzą krochmal, surowy ryż, glinę, kredę. Niemowlaki poza apatią mają niechęć do ssania, trudności przy karmieniu i opóźnienie rozwoju. U dzieci niedobory żelaza występują kiedy zbyt wcześnie przed 12 miesiącem życia zostanie wprowadzone do diety mleko krowie.

Niedobory żelaza występują także u młodych kobiet i dziewcząt z obfitymi krwawieniami miesięcznymi. Bardzo często osoby takie nie spożywają w swojej diecie mięsa, które jest głównym  pokarmowym źródłem żelaza, albo unikają spożywania ułatwiającej wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego naturalnej witaminy C. Do upośledzenia wchłaniania żelaza może prowadzić dieta ubogo białkowa, bogata w otręby, płatki owsiane, nasiona roślin strączkowych orzechy i pestki.

Hamowanie wchłaniania żelaza powodują fityniany ( to kwas fitynowy oraz jego sole potasowe, magnezowe i wapniowe, które są magazynowane w dojrzałych nasionach  zbóż, roślin strączkowych, orzechach  i nasionach roślin oleistych),

Zwiększona utrata żelaza z przewodu pokarmowego  może być wynikiem takich chorób, jak: wrzody żołądka i dwunastnicy, zapalenie śluzówki żołądka, guzy lub polipy jelita, a także guzki krwawnicze (tzw.hemoroidy), stany po operacjach żołądka z usunięciem jego znacznej części, a także krwawienia z dróg moczowych (krwiomocz), krwioplucie w przebiegu chorób układu oddechowego, zaburzeń miesiączkowania przy zbyt obfitych i częstych miesiączkach oraz w przebiegu chorób nowotworowych.

Niedobory żelaza można potwierdzić badaniami laboratoryjnymi, przede wszystkim morfologią krwi, w której stwierdza się zmniejszenie liczby krwinek czerwonych (parametr RBC), zmniejszoną ich objętość (parametr MCV) obniżony poziom hemoglobiny (parametry MHC i MCHC). Krwinki czerwone są małe i blade oraz stwierdza się niski poziom żelaza w surowicy,

Wyróżnia się kilka typów anemii z niedoboru żelaza od łagodnej, umiarkowanej, ciężkiej po zagrażająca życiu, kiedy stężenie hemoglobiny (Hb) jest niższe niż 6,5 g na 100 ml krwi.

Niekiedy w leczeniu anemii wystarczy zmiana diety, w zawansowanych przypadkach jest potrzeba suplementacji preparatami żelaza, a nawet przetoczeń krwi lub masy erytrocytarnej.

Jak w każdej chorobie, także w anemii trzeba szukać jej przyczyn  i dopiero leczenie przyczynowe pozwala na uzyskanie trwałych efektów i zapobiegania jej nawrotom.